Có ba lý thuyết chính về sự kiện kẻ thả chất độc điên cuồng ở Mattoon: rối loạn phân ly tập thể, ô nhiễm công nghiệp, hoặc một kẻ tấn công thực tế. Các sự kiện này cũng được một số tác giả khác viết về sự huyền bí nào đó.

Rối loạn phân ly tập thể

Gần hai tuần sau khi các cuộc tấn công ở Mattoon bắt đầu, Ủy viên Y tế Công cộng, Thomas V. Wright, tuyên bố rằng đây chắc chắn là một số sự cố rò rỉ khí, nhưng nhiều trường hợp có thể là do chứng cuồng loạn: người dân nghe các sự kiện làm cho sợ hãi, và sau đó hoảng loạn khi đối mặt với một mùi ngoài hiện trường hoặc một cái bóng ở cửa sổ; Wright cho rằng:[7]

Không còn nghi ngờ gì nữa về một kẻ thả chất độc điên cuồng và đã thực hiện một số vụ tấn công. Tuy nhiên, nhiều vụ tấn công được báo cáo không khác gì hơn là chứng cuồng loạn. Nỗi sợ hãi của con người hoàn toàn không cân xứng với mối nguy hiểm của loại khí tương đối vô hại mà kẻ đó đang phun. Toàn bộ thị trấn đều mắc chứng cuồng loạn.

Vào ngày 12 tháng 9, cảnh sát trưởng C. E. Cole đã đưa giả thuyết của Wright tiến thêm một bước nữa, thông báo rằng có thể không có vụ tấn công bằng khí nào cả và các vụ việc đượ trình báo khả năng là do hóa chất bị gió thổi từ các cơ sở công nghiệp lân cận và sau đó làm trầm trọng thêm bởi sự hoảng loạn của cư dân địa phương.[5]

Chẩn đoán của Wright và Cole được tiếp tục có hiệu lực vào năm 1945 khi nhật báo Journal of Abnormal and Social Psychology đã xuất bản bài viết "'Bóng ma gây mê' ở Mattoon: một nghiên cứu thực địa về chứng cuồng loạn tập thể" của Donald M. Johnson, lấy dẫn chứng về vụ Mattoon như một trường hợp nghiên cứu về chứng cuồng loạn tập thể.[2] Năm 1959, ý kiến ​​của ông được nhà tâm lý học James P. Chaplin tán thành,[14] và tiếp tục làm cơ sở cho một số nghiên cứu tiếp theo về hiện tượng rối loạn phân ly tập thể.[15]

Hầu hết các triệu chứng thể chất đều được ghi nhận trong các vụ Botetourt và Mattoon (bao gồm nghẹt thở, sưng màng nhầy, và gây suy nhược/tê liệt tạm thời) đều được gợi ý là triệu chứng của rối loạn phân ly tập thể.[16]Một số chuyên gia tin rằng chứng cuồng loạn tập thể đã được thúc đẩy bởi tiêu đề trong nhật báo Mattoon Journal-Gazette, "Bà Kearney và con gái những nạn nhân đầu tiên," giả định rằng sẽ có nhiều vụ tấn công hơn nữa.

Chất thải độc hại hoặc ô nhiễm

Ngày 12 tháng 9, cảnh sát trưởng Cole đã nói trong một cuộc họp báo rằng mùi hương và triệu chứng báo cáo có thể là kết quả của các chất gây ô nhiễm hoặc chất thải độc hại do các nhà máy công nghiệp gần đó thải ra, và đoán rằng carbon tetraclorua hay trichloroethylene, cả hai đều có mùi ngọt và có thể gây ra các triệu chứng tương tự như những người trình báo là nạn nhân lọt vào tầm ngắm kẻ thả chất độc, có thể là chất do hung thủ phun.[5][11]

Để đáp lại tuyên bố của Cole, Atlas-Imperial, công ty đầu tiên liên quan đến vụ việc này, đã đưa ra một tuyên bố riêng của họ nói rằng cơ sở của họ chỉ có 5 gallon chất carbon tetrachloride nằm trong kho, được chứa trong các thiết bị chữa cháy. Giới chức Atlas-Imperial cũng phủ nhận rằng bất kỳ lượng trichloroethylene (một dung môi công nghiệp mà Atlas sử dụng) có thể chịu trách nhiệm về bệnh tật trong thị trấn, lý luận rằng nó sẽ lấy một lượng đáng kể chất hoá học để gây bệnh cho người dân ở đó và các công nhân nhà máy sẽ phải trải qua các triệu chứng tương tự từ lâu trước khi bất cứ ai bên ngoài nhà máy bị ảnh hưởng.[11]

Vào thời điểm phun khí độc, nhà máy Atlas đã được Sở Y tế tiểu Bang chứng nhận là an toàn.[11]

Kẻ tấn công thực tế

Sau khi phân tích các sự kiện, một số nhà nghiên cứu đã kết luận rằng ít nhất một số vụ xả khí là công việc của một kẻ tấn công thực tế, người đã thực hiện một loạt các vụ thả chất độc theo báo cáo của các nhân chứng.[12]

Các đề xuất khác

Một số nhà văn chuyên viết về chủ đề huyền bí đã bao trùm các sự kiện này. Clark (1993) miêu tả một bức tranh minh hoạ về Kẻ thả chất độc điên cuồng từ cuốn Mysterious America của Loren Coleman: "[họa sĩ] miêu tả hắn ta như một thực thể không phải là con người, có thể là người ngoài hành tinh".[17]